De strijd voor rhetorica

In dit boek wordt beschreven hoe rederijkers hun dichterschap verdedigden in diverse pleidooien voor de 'rhetorica', zoals ze de dichtkunst noemden. Vanaf de vijftiende tot in de zeventiende eeuw schreven ze tientallen gedichten en toneelstukken waarin ze rhetorica (veelal door middel van beeldspraak) presenteerden als een door God gegeven en God dienende kunst, en zichzelf als gelegitimeerde vertolkers van Gods woord.

De verheven visie van de rederijkers op de aard en status van hun kunst en op hun eigen taak is onlosmakelijk verbonden met het feit dat zij hun kunst aanvankelijk in dienst stelden van de rooms-katholieke kerkelijke praktijk. Met de komst van de reformatie, waaraan zij zelf door hun toneelactiviteiten in hoge mate hadden bijgedragen, veranderde de waardering voor de rederijkersbeweging in kerkelijke kringen. De rooms-katholieke kerk ging over tot de vervolging van deze ketters, terwijl de gereformeerde kerk evenmin gediend bleek te zijn van toneelspelers die zichzelf uitriepen tot verkondigers van de waarheid. Hun literatuuropvattingen, de wapens waarmee rederijkers streden voor rhetorica, keerden zich tegen hen en brachten de rederijkersbeweging uiteindelijk de doodsteek toe.

De strijd voor rhetorica is bestemd voor iedereen met belangstelling voor de Nederlandse literatuur en cultuur van de late middeleeuwen en meer; in het bijzonder voor wie zich interesseert voor metaforen en beeldvorming, voor de relatie tussen literatuur, religie en maatschappij, voor de verhouding tussen latinitas en volkstaal en voor de overeenkomsten en verschillen tussen de rederijkerskamers en de Noord-Franse puys.