Door het oog van de staat

Nederland ontwikkelt zich tot een samenleving waarin de controle over het individu door de staat zich uitbreidt en intensiveert. Op welke macht is die controle in zo'n surveillance society eigenlijk gebaseerd?


Waar het accent eerst lag op externe, fysieke macht ('zwaardmacht': politie, defensie), vinden tegenwoordig de controle over en sturing van het gedrag van mensen in toenemende mate plaats door processen van zelfverantwoording: punishment within. Monica den Boer en Jelle van Buuren beschrijven deze ontwikkeling aan de hand van veel feitelijke voorbeelden, uiteenlopend van de inspectie sociale fraude tot het opsporen en bewaren van persoonlijke telecommunicatiegegevens. Tegelijk leggen zij verbanden met de rijke traditie die de filosofie ons biedt in het nadenken over de verhouding tussen staat en individu (Hobbes, Foucault, Baudrillard, Bauman).