Eureka

Edgar Allan Poe (1809-1849) is een van de bekendste en invloedrijkste dichters en schrijvers aller tijden. Als romanticus had Poe grote twijfels over de nieuwe wereld die in zijn tijd ontstond als gevolg van de Verlichting. Hij verzette zich met name tegen de mechanistische en gedetermineerde grondslagen van het nieuwe wetenschappelijke wereldbeeld, omdat deze geen menselijke vrijheid en zelfbeschikking leken toe te staan. Enkele beroemde verhalen van Poe zijn metaforen voor deze angst voor een 'gevangeniswereld', zoals 'De put en de slinger', 'Het masker van de Rode Dood' en 'De val van het Huis Usher'.
De essays waarin Poe een antwoord probeerde te vinden op de grote vragen die hem bezighielden, zijn veel minder bekend dan zijn fantastische vertellingen. Van deze filosofische essays is 'Eureka' het meest bijzondere. Poe schreef het in 1848 en hij beschouwde het als zijn meesterwerk en de sluitsteen van zijn oeuvre. Toch raakte het na zijn mysterieuze dood in 1849 in de vergetelheid omdat het nog niet werd begrepen. Poe was zijn tijd té ver vooruit geweest...
Maar ook de moderne lezer zal nog steeds verbaasd zijn over het nieuwe universum in 'Eureka': geniaal, visionair en baanbrekend, maar ook met uitdagingen en vragen voor de 21ste eeuw.
Poe schreef 'Eureka' als een bericht aan de toekomst, en dat is het nog steeds.