Gelijkheid en recht op zorg / druk 1

Gelijkheid in de toegang tot gezondheidszorgvoorzieningen is een belangrijk uitgangspunt van het sociale gezondheidszorgstelsel. Lange tijd gold de Ziekenfondswet als uitvloeisel van dit gelijkheidsstreven. Met de introductie van de Zorgverzekeringswet (Zvw) op 1 januari 2006 lijkt zich evenwel een cultuuromslag in het denken over gelijkheid in de toegang tot voorzieningen van gezondheidszorg te hebben voltrokken. Een aantal gedachten lijkt met de Zvw bespreekbaar te zijn geworden. Zo dient ongezond gedrag te worden bestraft. De LdikkerdsL die vanwege hun ongezonde leefstijl meer premie zouden moeten betalen. Onverzekerden die slechts spoedeisende in plaats van noodzakelijke zorg ontvangen, en Lslechte risicoLsL (chronisch zieken) worden door de no-claimregeling extra belast terwijl gezonde risicoLs juist worden beloond.
Het aan de Zvw ten grondslag liggende idee van eigen verantwoordelijkheid, ingevoerd met behulp van marktprikkels, lijkt te getuigen van een LnieuwL gelijkheidsdenken in de gezondheidszorg. Wat betekent dit voor de toegang tot gezondheidszorgvoorzieningen voor arme patiënten met een lagere gezondheidstoestand? Welke gevolgen heeft dit voor de onderlinge solidariteit? Is marktwerking wel verenigbaar met de medische ethiek en het publieke belang van de toegang tot gezondheidszorg? En ten slotte, welke invloed heeft het internationale recht, het mensenrechtenrecht en het Europees Gemeenschapsrecht in het bijzonder, op de huidige ontwikkelingen in zorgverzekeringsland? Deze vragen worden besproken in de bundel LGelijkheid en recht op zorgL. De bundel is een initiatief van de Wetenschappelijke kring voor recht, ethiek en gezondheidszorg (de Kring).