Het lange afscheid

Columns van de meest spraakmakende politieke commentator van Nederland. Op 18 september 1991 verscheen de eerste column van Marcel van Dam in de Volkskrant; in het najaar van 2007, zestien jaar later, zal column nummer 750 verschijnen. In die zestien jaar is de vaderlandse geschiedenis in een stroomversnelling geraakt. Nederland veranderde van een vrijgevochten, open, tolerante en progressieve natie in een benauwde veste van een merendeels in zichzelf gekeerd en intolerant volk dat geleid wordt door een politieke elite die het spoor bijster is. Vanaf zijn eerste column betoogt Van Dam dat de Partij van de Arbeid stelselmatig verzuimt een eigen plan te ontwerpen voor de modernisering van de verzorgingsstaat en zich langzaam maar zeker laat meesleuren door de neoliberale hervormingspolitiek. Daarom kiest hij ervoor de huidige verzorgingsstaat met hand en tand te verdedigen en heeft hij uiteindelijk, uit loyaliteit met de sociaal-democratie, afscheid van de PvdA
genomen. Hij observeert hoe door het wegvallen van de sociale rechtvaardigheid veel burgers het vertrouwen in de politiek verliezen. Politici nemen in paniek de retoriek van de borreltafel over en zoeken bij gebrek aan beter aansluiting bij de burgerlijke vooroordelen van de meerderheid. En hij ziet hoe langzaam maar zeker de teugels steeds strakker worden aangehaald om buitenbeentjes, mensen die niet kunnen of willen doen wat de autoriteiten willen, in het gareel te krijgen. Marcel van Dam was zelf Kamerlid, staatssecretaris en minister. In zijn columns betoont hij zich een gepassioneerde ex-politicus met een intense belangstelling voor alles wat de samenleving beroert.