Makke schapen

De strijdbaarheid is terug in de politiek. Of lijkt dat maar zo? Het Centraal Planbureau blijft, bij alle ophef over de bezuinigingen, de hoofdlijnen van het beleid bepalen. Veel burgers zijn boos, maar laten het bij een stem op een partij die niets oplost; verongelijkt conformisme in crisistijd.
In Makke schapen beschrijft Paul Kalma hoe het doorleefde, beginselgebonden conflict uit de politiek verdween. Bestuurders werden managers, burgers werden klanten. De volkspartijen van weleer gingen vooral zichzelf vertegenwoordigen. Dat de ongelijkheid en de onvrede groeiden, werd vaak niet eens meer opgemerkt.
De sociaaldemocratie heeft daar een hoge prijs voor betaald. Haar uitgangspunten zijn onverminderd relevant, maar die gaan er pas weer toe doen als ze tot inzet van een brede politieke beweging worden gemaakt. En vooral: als burgers zelf hun democratische verantwoordelijkheid nemen -; en maatschappelijke verandering niet aan politici overlaten.
Het alternatief is voortgaande passiviteit, verdere vervreemding van de politiek, ontvankelijkheid voor autoritaire leiders. Bij genoeg schapen komt de wolf vanzelf.