Over de bouwkunst

Alberti's Over de bouwkunst is een van de belangrijkste boeken over de architectuur. Naast dat van Vitruvius is het werk van Alberti de standaard voor generaties bouwers. Zijn boek verschijnt voor het eerst in een Nederlandse vertaling.

Leon Battista Alberti, in 1404 in Genua geboren, was een van de hoofdfiguren uit de Italiaanse renaissance. Hij was schrijver, filosoof, schilder en architect, én theoreticus van de architectuur, de schilderkunst en de beeldhouwkunst. Zijn De re aedificatoria (Over de bouwkunst) uit 1452 kan worden gezien als de renaissancistische tegenhanger van de Tien boeken over architectuur van de Romeinse architect Vitruvius.
Alberti benadrukt dat architectuur geen handwerk is, maar een intellectuele discipline en een maatschappelijke kunst, waarvoor twee vaardigheden onontbeer-lijk zijn: schilderkunst en wiskunde. De architectuur moet de maatschappelijke en politieke orde van de gemeenschap weerspiegelen. Zo ontwikkelt Alberti voorstellen voor nieuwe moderne gebouwtypen, waaronder gevangenissen, ziekenhuizen en andere gebouwen van publiek nut.

De re aedificatoria werd tot in de negentiende eeuw beschouwd als het fundamentele boek van de westerse architectuur. Het was de basis voor een lange reeks architectuurtraktaten van later eeuwen, zoals die van Serlio, Palladio en Scamozzi.

Vertaald door Gerard Bartelink en ingeleid en van illustraties voorzien door Koen Ottenheym. Annotaties: Gerard Bartelink en Liesbeth Scholten.