Pensioengids / 2012

Voor iedereen zal in 2012 pensioen een belangrijk gespreksonderwerp zijn. Het nieuws over pensioenen wordt gedomineerd door berichten over tekortschietende dekkingsgraden, lage rente, het achterwege blijven of verminderen van toeslagen op ingegane pensioenen. Sterftecijfers leren ons dat we mede als gevolg van betere medisch zorg veel langer leven dan waar pensioenuitvoerders tot voor kort van uitgingen. Langer leven is uiteraard welvaartswinst. Maar het heeft ook een kostenkant. De rekening van de gezondheidszorg loopt op en dat geldt ook voor de pensioenvoorziening. Langzamerhand dringt het besef door dat we langer moeten werken om de gezondheidszorg en pensioenen betaalbaar te houden. Medio 2011 is in dat kader al het wetsvoorstel ingediend dat de AOW-gerechtigde leeftijd in 2020 verhoogt naar 66 jaar. De bedoeling is in 2025 een vervolgstap naar 67 jaar te zetten. Het automatisch ontslag op 65 jaar zal verdwijnen en waarschijnlijk plaats maken voor een recht op doorwerken. Dit vraagt niet alleen van werknemers, maar ook van werkgevers een andere instelling.

De bestaande pensioenverwachtingen moeten worden bijgesteld. De nieuwe pensioencontracten voortvloeiend uit het Pensioenakkoord beogen vooral de pijn van de onderdekking op een rechtvaardige manier over de generaties te verdelen. De noodzakelijke contractmodernisering moet de automatische kostenstijgingen voorkomen en de regelingen meer schokbestendig maken tegen turbulentie op financiële markten. De pensioenwereld staat voor de uitdaging het vertrouwen te herstellen en de overtuiging uit te dragen dat het pensioencontract aangepast moet worden aan de 'nieuwe realiteit'. Zekerheden kunnen niet meer worden verkocht. Dat kon trouwens in de voorbije jaren ook niet, maar toen werd nog vaak gedacht dat de bomen tot in de hemel konden groeien. Zeker is wel dat de pensioendeelnemer meer beleggingsrisico gaat lopen en zelf het langlevenrisico moet gaan dragen. De werkgevers zullen zich terugtrekken uit pensioenregelingen die een vastgelegd pensioenresultaat garanderen. Zij zullen zich beperken tot een vastgestelde premiestorting.

Het besef breekt door dat er voor de onbezorgde oudedag méér moet worden geregeld dan pensioen alleen. De eigen woning wordt onderdeel van de oudedagsvoorziening. Met ingang van 2013 treedt bovendien de inmiddels door het parlement aanvaarde 'vitaliteitsregeling' in werking. Deze gaat (met overgangsregelingen) de bestaande levensloop- en spaarloonregeling vervangen. De bedoeling is daarmee een grotere financiële flexibiliteit tot stand te brengen en de inkomensstromen beter af te stemmen op de zorgbehoeften tijdens de levensloop. Ingaande 2012 is de ruimte voor ondernemers om een fiscale oudedagsreserve te vormen beperkt.

Voor pensioenuitvoerders en -adviseurs ligt in dit alles een flinke uitdaging besloten een adequaat financieel advies te ontwikkelen. De Pensioengids 2012 wil daarvoor een nuttige handreiking bieden. De daarin opgenomen geheel bijgewerkte informatie moet hen in staat stellen hun vertrouwensfunctie waar te maken.