Verzamelde werken / 7 boze geesten

Vertaald door Hans Leerink

'Terroristen vermoorden graag politieke tegenstanders. Nog fijner vinden ze het om een 'verrader' uit eigen rijen koud te maken. Om zulk een moord gaat het in Boze geesten. Dostojewski legde een heel primitief verband tussen 'denken' en 'doen'. Hij meende (bij wijze van spreken) dat het lidmaatschap van de VPRO onontkoombaar leidt tot meedoen met de Rode Brigades. Hij maakte de kruisrakettendominee Werchowenski (een onvergetelijke caricatuur van de 19e-eeuwse linkse Russische intellectueel) niet alleen tot de geestelijke vader, maar ook tot de echte vader van de terrorist Pjotr Werchowenski. Bovendien is het boek nog een 'herschrijving' van David Copperfield, met Stawrogin in de rol van Steerforth. De grootste terrorist is hier eigenlijk Dostojewski zelf: op drastische wijze slacht hij op het eind bijna alle personen in het boek af, want van revolutie, meende hij, kan nooit iets goeds komen.' (Karel van het Reve)