De Amsterdamse anatomische lessen ontleed

In 1632 schilderde Rembrandt in opdracht van het Amsterdamse Chirurgijnsgilde zijn meesterwerk De anatomische les van Nicolaes Tulp. Het gildeportret laat een anatomische ontleding van het lichaam van een ter dood veroordeelde misdadiger zien ter lering van de chirurgijns die om doctor Tulp heen staan. Het schilderij behoort tot de reeks beroemde groepsportretten, 'anatomische lessen' genoemd, die voor het Amsterdamse Chirurgijnsgilde in de 17de en 18de eeuw werden geschilderd.

Frank IJpma, chirurg in opleiding, en professor Thomas van Gulik, chirurg in het AMC, brengen in Amsterdamse anatomische lessen ontleed deze schilderijen weer tot leven. Zij vertellen het verhaal achter de schilderijen en gaan in op vragen als: wie waren deze chirurgijns en hun leermeesters? Waarom sloeg het noodlot toe bij de stille figurant, de ter dood veroordeelde misdadiger op de snijtafel? Welke anatomische structuren werden getoond en verklaard aan een ieder die aanschoof in de banken van het ana tomisch theater in de Waag in Amsterdam? In hoeverre is de anatomie waarheidsgetrouw afgebeeld of ligt er een symbolische betekenis aan ten grondslag?

Het boek wordt gepresenteerd ter gelegenheid van de 20ste aflevering van de 'De Anatomische Les', op 14 november 2013 in het Concertgebouw te Amsterdam. Deze medische publieks- lezing op het snijvlak van geneeskunde en maatschappij wordt ieder jaar georganiseerd door het Academisch Medisch Centrum (AMC) en de Volkskrant.