De Big 5 persoonlijkheidsfactoren / druk 1

Er zijn verschillende methodes om persoonlijkheidskenmerken van mensen te beschrijven. Er is vooral één methode die de laatste jaren internationaal naam gemaakt heeft: de 'Big 5', die uitgaat van een vijftal eigenschapsdimensies, of 'factoren':

I Extravert / Introvert
II Vriendelijk / Onvriendelijk
III Zorgvuldig / Onzorgvuldig
IV Emotioneel Stabiel / Instabiel
V Intellectueel Autonoom / Afhankelijk

Het Big 5-model heeft de functie van een referentiekader in wetenschappelijk onderzoek, met zeer praktische toepassingen voor professionals, in bijvoorbeeld de personeelspsychologie en de gezondheidszorg, die een degelijk en adequaat beoordelingsinstrument nodig hebben om iemands belangrijkste eigenschappen snel en betrouwbaar te meten. De Big 5 wordt ook gebruikt in de psychotherapie, in gevallen waarin DSM-IV tekortschiet bij de diagnostiek van persoonlijkheidsstoornissen.

De Big 5 is een talig instrument, dat uitgaat van de manier waarop wij mensen karakteriseren. Dit naslagwerk bevat dan ook het complete lexicon (meer dan 10.000 woorden) van de taal waarin menselijke eigenschappen worden uitgedrukt, het zogenaamde Idioticon. Via de uitgebreide index wordt de weg gewezen naar karaktertrekken, die weer leiden naar het 'periodiek systeem van persoonlijkheidseigenschappen'.
Het boek laat zien hoe ongekend rijk de woordenschat is waarmee wij mensen typeren en vormt een handig aanvullend instrument bij het schrijven van psychologische rapporten.

Prof.dr. Boele de Raad en drs. Mien Doddema-Winsemius zijn werkzaam bij de vakgroep Psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen.