Doelgericht begeleiden in de psychiatrie / druk 4

Doelgericht begeleiden in de psychiatrie is gebaseerd op twee belangrijke principes: het stellen van positieve en concrete doelen; en het vergroten van de autonomie van de patiënt. Door de heldere opzet vormt het een onmisbare handleiding voor verpleegkundigen. Daarnaast is het aan te bevelen voor anderen die met de begeleiding van psychiatrische patiënten te maken hebben.

Opgebouwd uit twee delen
Deel 1 behandelt de training van persoonlijke vaardigheden, waarbij sociale bekrachtiging het kernpunt is. In de omgang met patiënten die slechts weinig veranderen, helpt zelfbekrachtiging om gemotiveerd en opgewekt te blijven werken. Vanzelfsprekend komen communicatieve vaardigheden van de hulpverlener aan de orde: goed luisteren, onderhandelen met positieve resultaten, motivatie tot verandering.

In deel 2 behandelt cognitieve vaardigheden: het analyseren van complexe gedragsinteracties, de opzet van een vaardigheidtraining voor patiënten, complexere gedragsprogramma's en verschillende leerprocessen die bij angst een rol spelen. Vervolgens komt het opstellen van g-schema's aan de orde en het versterken van de eigenwaarde van de patiënt. Tenslotte wordt het belang van een goede zorgorganisatie onder de loep genomen. Leren kan immers beter plaatsvinden in een uitnodigende omgeving dan in een omgeving die sterk op het beheersen van gedrag is gericht.

Over de auteurs
Dr. Mark van der Gaag is klinisch psycholoog, psychotherapeut en supervisor, leertherapeut en opleider bij de Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve Therapie. Hij is hoofd onderzoek bij het circuit psychotische stoornissen van de Parnassia Groepen en is tevens werkzaam bij de Rijksuniversiteit Groningen.

Drs. Jenneke van der Plas is GZ-psycholoog-psychotherapeut en supervisor en leertherapeut voor de Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve Therapie, docent bij de Stichting Liberman Modules. Zij is werkzaam bij de Stichting Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven en de Kempen en als psychologieopleider.