Het zal je vriend maar wezen

Het Gemeentemuseum Den Haag heeft een grote, bloeiende vriendenvereniging die in 2006 haar 140-jarige bestaan vierde. De wortels van de Vrienden én van het museum moeten worden gezocht in de kringen van kunstenaars en kunstliefhebbers die in 1866 het initiatief namen een Museum voor Moderne Kunst in Den Haag op te richten. Tot de leden van het eerste uur behoorden bekende kunstenaars als Johannes Bosboom, Jozef Israëls, de gebroeders Maris en Willem Roelofs. De kunstliefhebbers bestonden uit verzamelaars, critici, litteratoren, kunsthandelaren en andere vooraanstaande Hagenaars. Ook het Koninklijk Huis ondersteunde de Vereniging vanaf het allereerste begin.

De ruim 140-jarige geschiedenis van de Vereniging laat zien dat de Vrienden en het museum een fascinerende relatie hebben onderhouden, die (net als een huwelijk) wordt gekenmerkt door ups en downs. In het begin van haar bestaan bepaalde de Vereniging met haar aankopen en schenkingen het museale beleid, een situatie die voor alle musea geldt die vanuit particulier initiatief zijn ontstaan. Deze rol is nu vervangen door een relatie op afstand, die echter niet minder innig is.